Czym jest dom autonomiczny?
Dom autonomiczny (albo dom bez rachunków) to koncepcja budynku, który jest niezależny od dostarczania do niego mediów z zewnątrz. Zamiast zaopatrywać się w energię elektryczną, ciepło, wodę oraz ewentualnie paliwo gazowe z sieci, pozyskuje je we własnym zakresie z innych źródeł. Również utylizacja ścieków realizowana jest w obrębie infrastruktury takiego budynku, nie są one odprowadzane do kanalizacji.
Często bardziej naturalnym podejściem jest traktowanie jako autonomicznego nie tyle pojedynczego budynku, co całego siedliska, czyli budynku wraz z towarzyszącą mu infrastrukturą na działce. W tym ujęciu łatwiej o osiągnięcie choćby częściowej autonomii.
W naszym klimacie, zdecydowana większość energii zużywanej przez budynek wykorzystywana jest do ogrzewania pomieszczeń. Możliwe jest znaczące obniżenie tego zużycia energii przez zastosowanie dobrej izolacji ścian, dachu i fundamentu, oraz pozyskiwanie energii słonecznej. Jednym ze sformalizowanych standardów takiego niskoenergetycznego budownictwa jest standard domu pasywnego. Nawet jednak taki budynek wymaga dostarczenia pewnych ilości energii z zewnątrz do dogrzania pomieszczeń, gotowania posiłków i przygotowania ciepłej wody użytkowej (poza sezonem letnim, gdy może ją dostarczać kolektor słoneczny). W większości przypadków, ta energia może być dostarczana w formie odnawialnej – jako biomasa albo np. biogaz z przydomowej biogazowni.
Energia elektryczna może być pozyskiwana ze źródeł odnawialnych – turbin wiatrowych, ogniw fotowoltaicznych, a w przypadku odpowiedniej lokalizacji również elektrowni wodnych. W zdecydowanej większości przypadków konieczne jest wyposażenie budynku autonomicznego w zestaw akumulatorów, które pozwolą na gromadzenie energii elektrycznej. Rezygnacja z połączenia z siecią nie jest konieczna, bowiem umożliwia odprowadzanie nadwyżek energii elektrycznej do sieci. Dom korzystający z energii z sieci trudno jednak uznać za w pełni autonomiczny.
Jeśli chodzi o wodę i utylizację ścieków, w wielu polskich domach stosuje się własne ujęcia wody (studnie) oraz przydomowe oczyszczalnie ścieków. Do nieco bardziej ekstrawaganckich sposobów na zaopatrzenie w wodę i zagospodarowanie ścieków należą systemy gromadzenia wody deszczowej, utylizacji szarej wody (ścieków po kąpieli, praniu i zmywaniu naczyń) oraz toalety kompostujące.
Budynek autonomiczny jest tani w utrzymaniu a koszt jego budowy nie musi być znacząco większy, niż tradycyjnego budynku. Na łamach tego bloga zamierzam to udowodnić.